Jaskinie śląskie

Data publikacji:
23 Maj 2017
Odsłuchaj tekst

Jaskinie na Jurze:

Jaskinia w Rezerwacie "Zielona Góra"

Jedną z ciekawszych jaskiń jurajskich jest jaskinia „W Zielonej Górze”. Niskim, szerokim otworem wchodzimy do wnętrza, by po kilku metrach korytarza wejść do obszernej choć niskiej sali. W jej wnętrzu znajduje się duża ilość kolumn naciekowych o wysokości do 1,5 m. Ściany pokryte są ładnymi polewami naciekowym.
Jaskinia znajduje się na terenie rezerwatu przyrodniczego „Zielona Góra”.

Jaskinia znajduje się w skałkach na szczycie wzgórza, około 300 metrów na północ od wschodniej części wsi Kusięta Stare – za torami kolejowymi. Obok jaskini przechodzi czerwony szlak turystyczny Orlich Gniazd.

 

Jaskinia w Sztraszykowej Górze

Ze względu na wielkość otworu należy przypuszczać że jaskinia była znana od dawna miejscowej ludności. Za obszernym, prostokątnym otworem sala wznosi się lekko w górę. Po prawej stronie sali znajduje się niewielki otwór wyprowadzający na rodzaj półki nad dnem doliny, skąd roztacza się piękny widok. Ten odcinek jaskini jest oświetlony światłem dziennym. Idąc dalej głównym korytarzem, po pokonaniu niskiego odcinka wchodzimy do kilkudziesięciometrowego korytarza o bardzo krętym przebiegu.

 

Jaskinia Głęboka

Okolice Jaskini Głębokiej, jak i sama jaskinia, to najbardziej przekształcony przez człowieka fragment rezerwatu przyrody „Góra Zborów”. Walory przyrody nieożywionej zostały tu w znacznej mierze zniszczone w wyniku dawnej eksploatacji surowców mineralnych. W okresie II wojny światowej został tu na krótko uruchomiony przez Niemców kamieniołom wapieni. Skały pozyskiwano między innymi na potrzeby budowy drogi z Kroczyc do Żarek. W trakcie eksploatacji, w roku 1942, odsłonięto i zniszczono środkową część Jaskini Głębokiej. W efekcie, jaskinia mająca pierwotnie dwa otwory wejściowe w leju u podnóża Skały Dwoistej górującej nad kamieniołomem, została podzielona na dwie części i uzyskała dodatkowe dwa otwory na dnie wyrobiska. Jeden z nich do dziś wykorzystywany jest jako otwór technologiczny podziemnej trasy turystycznej, drugi został zamurowany w 2010 roku. W kamieniołomie można do dziś obserwować liczne szczeliny uskoków tektonicznych. Część z nich została wykorzystana przez krążące w przeszłości wody podziemne, które doprowadziły do powstania jaskiń Góry Zborów.

 

 

Jaskinia Ostrężnicka

Jaskinia leży na terenie rezerwatu „Ostrężnik” u podnóża wielkiego filara skalnego, na wierzchołku którego znajdują się zarysy średniowiecznego zamku. Korytarze jaskini, których wysokość maleje w głąb masywu, mają rozwinięcie poziome, całkowita ich długość wynosi ok. 90 m. Namulisko jest piaszczysto – gliniaste i zawiera cenny materiał mineralny i organiczny np. kości zwierząt czy ślady pobytu człowieka prehistorycznego. Jaskinia licznie odwiedzana przez turystów, dla których stanowi wielką atrakcję.

 

 

Jaskinia Na Dupce w Siedlcu

Malowniczo położony Siedlec otoczony jest jurajskimi pagórkami i dolinami. Przebiega w jego rejonie kilka znanych szlaków jurajskich - m.in. Szlak Orlich Gniazd, Szlak Warowni Jurajskich, czy Szlak Zamonitu; ponadto zaś trasy rowerowe i konne. W rejonie Siedlca wznoszą się dwa, najwyższe wzgórza terenu gminy Janów. Są to: odkryta, porośnięta głównie roślinnością trawiastą, widokowa Kadzielnia o wysokości 375 m n.p.m. oraz nieco niższa, lekko zalesiona Dupka, „wypinająca” swe kształty 371 m n.p.m.. Znajduje się tu, wśród bukowej kępy, niewielka jaskinia zwana Na Dupce. Zwiedzać ją można samodzielnie przez cały rok - nie wymaga to zresztą użycia specjalistycznego sprzętu. Wystarczy latarka (warto oczywiście pamiętać o zapasowej). Długość głównego ciągu groty wynosi 75 m. Wewnątrz panuje temperatura ok. 10 stopni, dlatego też oprócz o wygodnym obuwiu warto pamiętać, szczególnie latem, o zaopatrzeniu się w cieplejsze okrycie. Wygodne wejście przechodzi w korytarz, łagodnie obniżający się i doprowadzający do obszernej sali. Od niej rozpoczyna się z kolei kilkunastometrowy korytarz, który kończy się licznymi szczelinami. Do niewielkiej, zachowanej szaty naciekowej jaskini, należą nieduże draperie. Słowo „dupka” w staropolszczyźnie oznaczało dziuplę lub dziurę, np. w ziemi.

 

 

Jaskinia Grota Niedźwiedzia w Złotym Potoku

Ogólnodostępna dla turystów Jaskinia Grota Niedźwiedzia ma ok. 70 m długości i jest grotą o rozwinięciu poziomym, nienastręczającą trudności podczas zwiedzania. Składa się z podpartej kolumną komory oraz odchodzących z niej trzech korytarzy. Powstała w wyniku procesów krasowych - na skutek rozpuszczania skały wapiennej przez wodę. Chcąc zwiedzić jaskinię należy zaopatrzyć się w latarkę. Przy wejściu do groty ustawiono tablicę informacyjną na temat obiektu. Jest to równocześnie przystanek nr 3 ścieżki przyrodniczej po tutejszym rezerwacie. Miejsce to znane było od tysięcy lat, a chronili się tu m.in. myśliwi z epoki kamienia łupanego. W czasach nowożytnych jaskinia została ponownie odkryta, przez przebywającego w pobliskim Złotym Potoku jednego z naszych wieszczów, Zygmunta Krasińskiego. Krasiński odkrył i opisał ją w 1857 r. Poeta dokonał tu też zresztą niewielkich znalezisk kości zwierząt prehistorycznych. Odkrycia te stały się początkiem większego zainteresowania jaskinią. W czasie prowadzonych tu później gruntownych badań, odkryto w Grocie Niedźwiedziej wiele szczątków zwierząt epoki lodowcowej, m.in. mamuta, nosorożca włochatego oraz niedźwiedzia jaskiniowego. Obecnie występuje tu kilka gatunków nietoperzy, m.in. nocek duży. Obok jaskini prowadzi znakowany czerwono Szlak Orlich Gniazd, przebiegający doliną Wiercicy i łączący na tym odcinku rejon Ostrężnika ze Złotym Potokiem. Jaskinia bywa zwiedzana zarówno podczas dłuższych wycieczek, jak i krótszych spacerów z pobliskiego Złotego Potoku.

Jaskinia w Kielnikach

Jaskinia utworzona jest w wapieniach górnojurajskich znajdująca się w kamieniołomie Kielniki, w pobliżu wsi Przymiłowice - Kotysów. Jaskinia odkryta została z początkiem lat 70 XX stulecia w trakcie eksploatacji kamieniołomu. Jaskinia rozwinięta jest na jednej podłużnej szczelinie o generalnym przebiegu wschód-zachód. Trzy salki, które można tu wyodrębnić, powstały na wskutek osuwisk utworzonych z różnej wielkości bloków skalnych. Ciekawostką są widoczne na ścianach liczne buły krzemienne wypreparowanie przez wodę. Do jaskini zaprowadzi nas ścieżka geologiczna "Kamieniołom Kielniki" [niebieskie znaki]. Trasa rozpoczyna się na ul. Kościelnej [zabytkowy spichlerz] gdzie znajduje się tablica informacyjna szlaku.

 

Jaskinia Wierna w Niegowej

Otwór wejściowy do jaskini zlokalizowany jest na porośniętym lasem grzbiecie. W jej pobliżu przebiega droga wojewódzka nr 793. Jaskinię Wierną odkryto i zbadano pod koniec 1990 roku; już wówczas zrobiła ona na grotołazach wielkie wrażenie. Obecne jej parametry są następujące: długość – 1027 m, głębokość – 30, wysokość nad poziomem morza – 385. Układ korytarzy jest bardzo skomplikowany. Do największych sal należą: Sala Niska, Sala Wytrwałych i Sala Rysia. Ta ostatnia swoje miano zyskała dzięki odnalezionemu w niej, kompletnemu szkieletowi rysia. Jaskinia znana jest z pięknej szaty naciekowej, na którą składają się stalaktyty, pola makaronów i pola ryżowe, draperie i polewy z mleczka wapiennego. We wnętrzach Wiernej hibernują liczne, chronione gatunki nietoperzy. Wejście do jaskini chroni metalowa krata; z rzadka otwiera się ja dla specjalistów – grotołazów. Opiekunem Wiernej jest klub „Speleo-Myszków”, który organizuje również corocznie Biwak pod Wiercicą oraz „Jurajską Mszę Świętą pod Ziemią” w popularnej Jaskini Wiercica. W Ostrężniku znajdziemy także wiele innych atrakcji - oprócz jaskiń są wśród nich doskonałe do wspinaczki skałki, piękne krajobrazy, ruiny zamku, malownicza dolina rzeki Wiercicy… Przebiega tędy najważniejszy jurajski „Szlak Orlich Gniazd”.

 

Jaskinia Olsztyńska

Według XIX – wiecznych opisów była to jedna z najpiękniejszych jaskiń w Polsce. Położona w północno - zachodniej odnodze góry Pustelnicy w Górach Sokolich, stanowi jeden rozległy system wraz z Jaskinią Wszystkich Świętych. Po raz pierwszy opisana już na początku XIX wieku przez geologa Jerzego Bogumiła Puscha. Bogata szata naciekowa została zniszczona w wyniku eksploatacji kalcytu [szpatu]. Obecnie często odwiedzana przez turystów, stanowiąc wielką atrakcję tego regionu. Do jaskini zaprowadzi nas ścieżka przyrodnicza po rezerwacie "Sokole Góry" [żółte znaki]. Trasa rozpoczyna się przy parkingu pod Sokolimi Górami, nieopodal przystanku autobusowego linii podmiejskiej nr 67 relacji Częstochowa – Biskupice.

 

Jaskinia Magazyn

Jest to mała jaskinia z dość dużą i przestronną salą, znajdującą się tuż za otworem.
Odkryta została przez poszukiwaczy szpatu, który jako topnik przy produkcji szkła był eksploatowany na skalę pólprzemysłową. W czasach gdy w kamieniołomie eksploatowano wapienie, jaskinia służyła jako magazyn materiałów wybuchowych. Z tego okresu pochodzą schody ułatwiające wejście do jej wnętrza. Do jaskini zaprowadzi nas ścieżka geologiczna "Kamieniołom Kielniki" [niebieskie znaki]. Trasa rozpoczyna się na ul. Kościelnej [zabytkowy spichlerz] gdzie znajduje się tablica informacyjna szlaku.

 

Jaskinie w Beskidach:

Jaskinia w Trzech Kopcach

Geneza Jaskini w Trzech Kopcach, jako typowej jaskini osuwiskowej szczelinowej, wiąże się z popękaniem i rozsunięciem skał piaskowcowych, które budują okoliczne szczyty i grzbiety górskie. Wejście do jaskini leży na wysokości ok. 1000 m n.p.m., na dnie niewielkiego leja znajdującego się pośród bukowych lasów pokrywających południowe zbocza Trzech Kopców. Aby dojść do groty należy od szczytu Trzech Kopców (1081 m n.p.m.) zejść na południe, drogą używaną do transportu drewna. Po niespełna pięciuset metrach, przed rozległą polaną należy skręcić w prawo i iść trawersem, którym (po 250 m) dochodzi się do otworu groty, ogrodzonego barierkami. Zwiedzanie - dla turystów obytych z jaskiniami - nie jest trudne, choć grota w Trzech Kopcach jest wilgotna i zabłocona, a miejscami jej korytarze są dość ciasne. Studnię wejściową można pokonać bez użycia liny. Pamiętać należy o latarkach (powinniśmy mieć także zapasową), mogą tu również wystąpić trudności orientacyjne. Czterometrowa studnia wejściowa do jaskini prowadzi do labiryntu korytarzy oraz sal rozwiniętych w kilku poziomach. Kilka większych komór nosi oryginalne nazwy: Sala Zbójców, Wysoka Komora, Komnata Chrystusa, Sala Ewy, Sala Kazików, Strych, Sala Nietoperzy, Sala Przedpokój, Sala Końcowa. Długość jaskini wynosi 1254 m, co lokuje ją na trzecim miejscu w Beskidach. Deniwelacja jaskini, czyli rozpiętość pomiędzy jej najwyższym i najniższym punktem, wynosi ok. 32 m. W niektórych partiach groty spotyka się utwory w kształcie grzybów, będące prawdopodobnie naciekami kalcytowymi i stanowiące swoisty unikat, jeśli chodzi o jaskinie beskidzkie. Wewnątrz panuje stała temperatura: 6,5 stopnia Celsjusza. Zimują tutaj nietoperze: nocki wąsatki, gacki wielkouche i podkowce małe. Grota w Trzech Kopcach jest pomnikiem przyrody nieożywionej. Opiekuje się nią Klub Taternictwa Jaskiniowego „Speleoklub” z Bielska-Białej, który organizuje także cykliczne akcje jej sprzątania.

 

Jaskinia Malinowska

W rejon jaskini Malinowskiej łatwo trafić szlakiem czerwonym od strony Przełęczy Salmopolskiej, skąd wyjście trwa niecałą godzinę. Na wznoszący się 1115 m n.p.m. szczyt Malinów, leżący w sąsiedztwie jaskini, prowadzi również szlak zielony ze Szczyrku Salmopola, którym trafimy tu w 1,5 godziny. Inne warianty dojścia to mniej więcej dwugodzinna wędrówka ze szczytu Skrzycznego (znaki zielone, potem czerwone), a także szereg innych tras, z różnych miejsc Pasma Baraniogórskiego. Od szlaku czerwonego do otworu jaskini wiedzie krótka ścieżka (z drogowskazem). Jaskinia Malinowska ma genezę osuwiskową i powstała w skałach zlepieńcowych oraz piaskowcowych. Długość korytarzy wynosi 230 m. Zagłębiają się na 27.7 m. Na ogólny plan jaskini składają się połączone z sobą ciągi. W głębi występują niewielkie jeziorka. Wejście to duża szczelina, opadająca pionową studnią. Zejście do dalszych partii ułatwiały metalowe drabinki, jednak ostatnio były one częściowo zdewastowane. Jaskinia była jedną z popularnych atrakcji tej części Beskidów, jednak utrudnienia spowodowane tymi zniszczeniami sprawiły, że zwiedzanie w ostatnich latach stało się niebezpieczne, a część turystów korzysta ze sprzętu alpinistycznego. Miejmy nadzieję, że sytuacja ta ulegnie poprawie. Jaskinia Malinowska była znana od dawna. Służyła za schronienie ponoć już w XV w. husytom, w XVI i XVII ewangelikom, a według legend, na początku XVIII w. zbójnik Ondraszek miał tu ukryć wielki skarb. Ludowa fantazja stworzyła również podania o korytarzach, które mają stąd ciągnąć się do samego Żywca.

 

Tekst Michał Łączyk

Wyświetlenia:  11772
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)